Poważnym problemem współczesnych społeczeństw jest rosnąca liczba osób z nadmierną masą ciała. Nadwaga i otyłość to zjawiska szczególnie mocno zauważalne w krajach wysokorozwiniętych.

Plaga ta często związana jest z dominującym obecnie modelem funkcjonowania, na który składają się: siedzący tryb życia, przewlekły stres, znikoma aktywność fizyczna, a także zbyt częste spożywanie wysoko przetworzonych produktów, potocznie zwanych "niezdrowym jedzeniem". Konsekwencje zdrowotne z tego wynikające mogą być tylko negatywne - i przeważnie takie są. Dodatkowe kilogramy są obciążeniem dla mięśni, stawów i kręgosłupa. Nadmiar tkanki tłuszczowej i szkodliwych substancji w organizmie prowadzi do licznych chorób i pogorszenia pracy narządów wewnętrznych. Jednym z rozwiązań proponowanych przez medycynę jest specjalna rehabilitacja osób dotkniętych nadwagą i otyłością.

 


Nadwaga i otyłość - problem nieprawidłowej masy ciała

Kogo uważa się za osobę z nadmierną wagą? Zalecanym przez WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) sposobem na określenie norm i odchyleń jest współczynnik BMI (Body Mass Index), czyli wskaźnik masy ciała. Chociaż klasyfikacja BMI posiada pewne wady, to jednak uważana jest za wiarygodną i uniwersalną metodę. Współczynnik powstaje przez podzielenie masy ciała (wyrażonej w kilogramach) przez kwadrat wysokości (wzrostu) danej osoby (podanej w metrach). Określa on stopień nadmiernego występowania tkanki tłuszczowej w organizmie, która jest desygnatem nadwagi i otyłości. Za optymalne uznaje się wartości z przedziału 18,5 do 24,99. Współczynnik wynoszący ponad 25 świadczy o nadwadze, a powyżej 30 rozpoczyna się klasyfikowanie jako otyłość.

Skala BMI nie znajduje zastosowania w przypadku dzieci, a wskaźniki norm zróżnicowane są ze względu na wiek. Dla trzydziestolatka zakres optymalny wynosić będzie 20 do 25, natomiast dla osoby po sześćdziesiątce będzie to odpowiednio 24 i 29. Użyteczność badania potęguje jego prostota, dostępność (każdy może obliczyć swój wskaźnik samodzielnie), ale też fakt, iż otrzymany wynik będzie w zdecydowanej większości przypadków miarodajny - z oczywistych powodów nie oblicza się BMI u sportowców niektórych dyscyplin.

 


Rehabilitacja pacjentów z nadwagą i otyłością

Światowa Organizacja Zdrowia określa rehabilitację jako "kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych, wychowawczych i zawodowych w celu przystosowania chorego do nowego życia i umożliwienia mu uzyskania jak największej sprawności". Specyfika w podejściu do osób otyłych wynika z ograniczeń, jakie związane są z pacjentami dotkniętymi nadwagą i otyłością. Metody fizjoterapeutyczne muszą liczyć się z tym, iż osoby te:

nie mogą wykonywać wielu grup ćwiczeń w związku ze zmniejszoną sprawnością ciała,
ze względów bezpieczeństwa zdolne są do ćwiczeń o węższym zakresie i krótszym czasie wysiłku,
nierzadko narażone są na występowanie chorób towarzyszących (m.in. cukrzycy),
częściej przechodzą zabiegi lub operacje, które kończą długim procesem rekonwalescencji,
wymagają zastosowania specjalistycznego sprzętu rehabilitacyjnego, cechujących się np. większą wytrzymałością na obciążenia,
potrzebują szczególnego wsparcia związanego z częstym dyskomfortem i oznakami skłonności do rezygnacji z ćwiczeń.

Opracowanie programu rehabilitacji pacjentów ze zbyt dużą masą ciała wymaga sporego doświadczenia i pogłębionej wiedzy fizjoterapeuty. Leczenie musi brać pod uwagę wszystkie czynniki ryzyka, aby było skuteczne i bezpieczne. Wysiłek fizyczny i psychiczny obu stron powoduje, iż proces rehabilitacji bywa niełatwy.

 


Założenia i metody rehabilitacji

Redukcja otyłości nie jest jedynym celem, który przyświeca działaniom fizjoterapeutycznym. Dodatkowe kilogramy odciskają piętno na organizmie, dlatego często rehabilitacja służy walce ze zwyrodnieniem stawów, urazów narządu ruchu różnego typu, powrót do sprawności po przebytych operacjach, czy nawet niwelowanie skutków chorób układu sercowo-naczyniowego. W miarę postępów pacjenta, rehabilitacja może być modyfikowana i dostosowywana do bieżących potrzeb zdrowotnych. Kluczowe jest indywidualne dobranie przez lekarza i fizjoterapeutę właściwych metod, uwzględniających predyspozycje pacjenta.

Rehabilitacja powinna być wielowymiarowa i wieloaspektowa, obejmować swoim zakresem terapie, zabiegi i ćwiczenia. Skłonność do wahań satysfakcji z osiągniętych rezultatów i rezygnacji rodzi potrzebę wsparcia psychologicznego pacjentów. Opracowanie nowej diety jest fundamentem, który obudowany może być:

masażami leczniczymi ,
fizykoterapią (m.in. hydroterapie, magnetoterapie, terapie światłem lub laserem),
terapią manualną,
treningami wytrzymałościowymi,
PNF, czyli nerwowo-mięśniowym torowaniem ruchu.

Powodzenie rehabilitacji zależy również od aktywności pacjenta poza nią. Rekomendowane jest stopniowe zwiększanie częstotliwości i zakresu regularnego ruchu, związanego z czynnościami codziennymi. Zalecane są spacery i korzystanie z klatki schodowej zamiast windy. Skorzystanie z roweru lub pójście piechotą, jeśli tylko możliwe jest zastąpienie w ten sposób użytkowania samochodu (albo komunikacji miejskiej). Problemy ze stawami i kręgosłupem są istotną przesłanką, aby pacjent częściej korzystał z pływalni, gdyż aktywność w wodzie zawiera w sobie metody i skutki różnych terapii. 

 


Korzyści z rehabilitacji nadwagi i otyłości

Największą zaletą podjęcia walki z nadmierną masą ciała jest niwelowanie skutków istniejących dolegliwości pacjenta, a także zapobieganie powstawania nowych chorób i zwyrodnień. Proces rehabilitacji stanowi wsparcie dla leczenie farmakologicznego i operacyjnego. Efekty zależą od powodzenia obu czynników jednocześnie i wzajemnego maksymalizowania rezultatów. Zmniejszeniu masy ciała i poprawieniu zdolności ruchowej towarzyszy również lepsze samopoczucie, chęć do życia i zwiększa pewność siebie. Z punktu widzenia medycznego ważne jest poprawienie profilu lipidowego krwi, uregulowanie ciśnienia tętniczego, przyspieszenie procesów przemiany materii. Osiągniecie założonych celów wymaga czasu, wysiłku i dobrej współpracy pacjenta z opiekunami medycznymi. Wsparcie mentalne - profesjonalne lub ze strony rodziny i przyjaciół - ułatwi utrzymanie motywacji na odpowiednim poziomie przez kolejne etapy rehabilitacji.

 


rehabilitacja Wrocław - zapraszamy do KOLANKO SENIOR CARE Centrum fizjoterapii

 

 

 

Zobacz także:
rehabilitacja poudarowa
ćwiczenia dla starszych
rehabilitacji w domu we Wrocławiu